Categories

Εικόνα των αδελφών Μόσχων 1606-1638

Η επιγραφή λέει: Από την κατεστραμμένη Ζάκυνθο τοιχογραφία Αγίου Ιωάννη των αυταδέλφων Γ και Δ Μόσχων, από το ναό Αγίου Ιωάννη των κομήτων Λογοθετών, χαρισμένη από Δημ. Πελεκάση στον καλόν φίλον μου κύριον Κριναίο.

Σημείωση του Μπάμπη Παύλου Κριναίου Μιχαηλίδη :
Ίσως πρόκειται για έργο επίσης του Πελεκάση και αυτό το εικάζω
1) Από την επιγραφή που είναι στο πίσω μέρος της εικόνας : “Αρχαιολογική μελέτη του Δημ. Πελεκάση”, αλλά και από το παρακάτω σημείωμα, που είναι το το πιο κατάλληλο για την ερμηνεία των εικόνων του Δ. Πελεκάση που κατέχω βιογραφικό του εμπνευσμένου αυτού αγιογράφου. Μπορούσε αυτός ο εκπληκτικός ζωγράφος να μιμείται οποιοδήποτε ζωγραφικό στυλ και να μετακινείται ως οιονεί αγιογραφική μηχανή του χρόνου.

www.agiosgeorgios-kypselis.gr/pelekasis.pdf

Πελεκάσης Δημήτριος. Ἐπιφανὴς σύγχρονος ζωγράφος καὶ ἁγιογράφος.
Ἐγεννήθη εἰς Ζάκυνθον τὸ 1881. Σὰ ἐγκύκλια μαθήματα ἤκουσεν αὐτόθι. Ἀκολούθως ἐσπούδασεν εἰς τὴν Ἀνωτάτην ΢χολὴν Καλῶν Σεχνῶν τοῦ Ε.Μ.Π. ὑπὸ τοὺς καθηγητὰς Γ.Ροΐλον, Ν.Λύτραν καὶ Γ.Ἰακωβίδην. Μετὰ ταῦτα παρηκολούθησε μαθήματα εἰς τὴν ἐν Ῥώμῃ Ἀκαδημίαν San Luca, ἐμελέτησε δὲ ἐμπεριστατωμένως τὰς πινακοθήκας τῆς Ἰταλίας καὶ δὴ τὴν ἐν Φλωρεντίᾳ Πίττι.
Ἡ δρᾶσις του εἰς τοὺς διαφόρους κλάδους τῆς τέχνης εἶναι πολυσχιδὴς καὶ καταπλήσσουσα. Μετὰ μεγάλης προσοχῆς καὶ ἐμβριθείας ἐμελέτησε τὰ ἔργα τῆς βυζαντινῆς τεχνοτροπίας (ἰδίᾳ τὰς ἱστορήσεις τῶν μονῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους), διὰ προσωπικῆς του δὲ συμβολῆς ἐδημιούργησε πλῆθος πολυπροσώπων συνθέσεων ἱστορικῶν θεμάτων μὲ ἀποκορύφωμα τὰς μικρογραφικὰς τοιαύτας ἐπὶ μετάλλων κ.λπ. (χαλκοῦ, ἀργύρου, ἐλεφαντοστοῦ), αἱ ὁποῖαι ἀποσποῦν τὸν πραγματικὸν θαυμασμὸν εἰς τὰ διαφόρους συλλογὰς καὶ μουσεῖα. Κάτοχος τῆς τεχνικῆς τῆς νωπογραφίας (fresco), ὠογραφίας, ψηφιδωτῶν καὶ ἄλλων συνθετικῶν ἑνώσεων τῶν χρωμάτων, κατώρθωσε δι’ ἰδιαιτέρων χημικῶν μέσων ἓν νέον ἔργον νὰ μεταβάλλῃ ὡς ἀνῆκον εἰς οἱανδήποτε χρονολογίαν ἐπιθυμεῖ, εἶναι δὲ ἀρκετὰ τὰ ἔργα τοῦ εἴδους τούτου διὰ τὰ ὁποῖα καὶ εἰδικοὶ εἰσέτι ἠπατήθησαν. Ἡ εὐγενεστέρα καταξίωσίς του ἐν τῷ πεδίῳ τῆς τέχνης εἶναι ὅτι, ἐπὶ τῶν ἡμερῶν μας, κατώρθωσε νὰ ἀναδείξῃ καὶ ἀναγεννήσῃ τὴν βυζαντινὴν τέχνην. Πλεῖσται πινακοθῆκαι περιλαμβάνουν ἔργα του.
Πρὸς τοῖς ἄλλοις συνετήρησε διάφορα ἔργα τῆς ἐν Καΐρῳ συλλογῆς τοῦ λόρδου Κίτσενερ (1914), ὡς καὶ τοῦ χριστιανικοῦ μουσείου ἐν Ἀθήναις (1925), ἐνῶ ἐχρημάτισεν ἐπιμελητὴς καὶ ὀργανωτὴς τοῦ σπουδαίου ἐπίσης ἐν Ἀθήναις μουσείου τοῦ Διονυσίου Λοβέρδου (1923-1934) καὶ συνέβαλεν εἰς τὴν δημιουργίαν καὶ ὀργάνωσιν τοῦ χριστιανικοῦ μουσείου Ζακύνθου (1927). ΢υμμετέσχεν εἰς πολλὰς πανελληνίους κρατικὰς καὶ ὁμαδικὰς ἐκθέσεις καὶ εἰς διεθνεῖς τοιαύτας ὡς ἐν Βενετίᾳ, Ρώμῃ,

Αδελφοί ΜόσχουΑπό τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδειαΜετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
Οι αδελφοί Μόσχου ήταν Έλληνες τοιχογράφοι του 17ου αιώνα.

[Επεξεργασία] Βιογραφικά στοιχείαΠρόκειται για τους Γεώργιο και Δημήτριο Μόσχο. Ήταν εκπρόσωποι του Πελοποννησιακού Εργαστηρίου. Εργάστηκαν ως τοιχογράφοι στην Ζάκυνθο και αλλού, από το 1606 ως το 1638.

[Επεξεργασία] Καλλιτεχνικό έργοΑκολούθησε τους παλαιότερους τύπους των βυζαντινών αγιογράφων. Έργο τους είναι οι γνωστές τοιχογραφίες του ναού του Αγίου Ιωάννη των Λογοθετών στην Ζάκυνθο. Τοιχογράφησαν επίσης διάφορες συνθετικές απεικονίσεις από τον βίο και τα θαύματα του Χριστού στις Μονές του Αγίου Ανδρέα στο Μεσοβούνι και Σκοπιωτίσης, στον ναό του Ακάθιστου στην πόλη της Ζακύνθου, την Πλατυτέρα των ουρανών και αλλού.

Η Ζωγραφική στη ΖάκυνθοΣτον τομέα της ζωγραφικής η Ζάκυνθος έχει να επιδείξει μεγάλο και πλούσιο έργο, καθώς στο νησί έζησαν και δημιούργησαν σπουδαίοι ζωγράφοι και αγιογράφοι. Μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, πολλοί καλλιτέχνες που ζούσαν εκεί αναγκάστηκαν να την εγκαταλείψουν και να μεταφερθούν σε άλλα κέντρα για να συνεχίσουν την καλλιτεχνική τους δραστηριότητα. Ένα από αυτά τα κέντρα ήταν και τα Επτάνησα. Το σπουδαίο έργο των ζωγράφων του 15ου αιώνα αποτέλεσε πρότυπο και για τις επόμενες γενιές καλλιτεχνών. Αργότερα μετά την Άλωση του Χάνδακα το 1669, στην Κρήτη πολλοί καλλιτέχνες εγκαθίστανται στις ενετοκρατούμενες περιοχές για να εργαστούν ελεύθερα. Εκείνοι αποτελούν την τελευταία σπουδαία γενιά της Κρητικής σχολής και συνεχίζουν αυτήν την ζωγραφική παράδοση.
Παράλληλα αρκετοί από αυτούς δέχονται επιδράσεις από τα κυρίαρχα καλλιτεχνικά ρεύματα της Δύσης, γεγονός που έδωσε στην ζακυνθινή ζωγραφική ένα κράμα κρητικής και ιταλικής ζωγραφικής. Η Επτανησιακή λοιπόν ζωγραφική διαμορφώθηκε βάση αυτών των καλλιτεχνικών επιρροών αλλά και έλαβε μεγάλη ώθηση λόγω των κοινωνικών και πολιτικών συνθηκών που κυριαρχούσαν στα Επτάνησα εκείνη την εποχή.
Η παράδοση στην ζωγραφική ξεκινάει με το πέρασμα από το νησί του Κρητικού αγιογράφου Μιχαήλ Δαμασκηνού, προς το τέλος του 16ου αιώνα. Μαζί με άλλους σημαντικούς κρητικούς καλλιτέχνες προαιώνισαν την ζακυνθινή σχολή, η οποία βαθιά επηρεασμένη από την ιταλική αναγέννηση, παρουσιάζει σπουδαία έργα και ανοίγει τον δρόμο για μεγάλους δημιουργούς. Οι κρητικοί αγιογράφοι μας δίδαξαν ποικίλες τεχνοτροπίες της βυζαντινής αγιογραφίας όπως μας πληροφορεί ο Λ. Ζώης. Οι τεχνοτροπίες στην Ζάκυνθο είναι δύο : η μεταβυζαντινή και η νατουραλιστική ( βαθιά επηρεασμένη από την αναγέννηση). Η μεταβυζαντινή που εργάζεται πάνω σε σανίδα με αυγό και εκφράζεται από τον Μ. Δαμασκηνό, Αγγέλου, Στυλιανό και πολλούς άλλους. Η μεταβυζαντινή είναι κράμα βυζαντινής και αναγεννητικής και γι\’ αυτό το λόγο δεν θα καταφέρει να επιζήσει. Η τεχνοτροπία που θα ακμάσει στην Ζάκυνθο και θα αποτελέσει μια επαναστατική αλλαγή είναι η νατουραλιστική. Η σχολή αυτή χρησιμοποιεί τον μουσαμά και το λάδι.
Γενάρχης αυτής της τέχνης είναι ο Παναγιώτης Δοξαράς ενώ ακολουθεί ο Πλακωτός και ο Νικόλαος Δοξαράς. Ο επτανησιακός νατουραλισμός είναι άμεσα επηρεασμένος από την ιταλική αναγέννηση και εκφράζει κοινωνικά και ιδεολογικά αιτήματα του αστικού στοιχείου.
Ο συνδυασμός της ιταλικής αναγέννησης με την βυζαντινή τεχνοτροπία, δημιουργεί την επτανησιακή σχολή η οποία μπορεί αρχικώς να επικεντρώθηκε στην αγιογραφία, αργότερα όμως εμπλουτίστηκε και με έργα κοινωνικού χαρακτήρα. Οι καλλιτέχνες της επτανησιακής αναγέννησης θέλουν τους αγίους, όπως και τους ανθρώπους, όχι μεταφυσικούς αλλά ζωντανούς και χαρούμενους που να εκφράζουν την ζωή και την αισιοδοξία. Η επτανησιακή σχολή δημιούργησε σπουδαία έργα, πολλά από τα οποία διασώζονται ακόμα και στις μέρες μας, μέσα στις εκκλησίες ή εκθέτονται στο μουσείο μεταβυζαντινής τέχνης στην πόλη της Ζακύνθου. Όταν όμως μιλάμε για τέχνη δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τα ξυλόγλυπτα της Ζακύνθου που κοσμούσαν τα τέμπλα των εκκλησιών και αποτελούσαν πραγματικά καλλιτεχνήματα.

Οι κυριότεροι εκπρόσωποι εκείνης της εποχής που ασχολήθηκαν με την αγιογραφία και με την ζωγραφική γενικότερα είναι

ο Δημήτριος και ο Γεώργιος Μόσχος,

ο Μανώλης και ο Κωνσταντίνος Τζάνες και ο Στέφανος Τσαγκαρόλας. Αργότερα ξεχώρισαν ο Παναγιώτης και Νικόλαος Δοξαράς, ο Νικόλαος Κουτούζης και ο Νικόλαος Καντούνης.
Οι εκπρόσωποι του 19ου αιώνα έχουν και αυτοί να επιδείξουν σπουδαία έργα, τα περισσότερα από τα οποία φυλάσσονται στο μουσείο μεταβυζαντινής τέχνης.
Κύριοι εκπρόσωποι της νεότερης εποχής είναι οι Δ.Τσόκος, ο Π. Πλέσσας, ο Σ.Πελεκάσης και ο Γ.Γρυπάρης.

Comments are closed.